بخشی از کتاب

پیشگفتار

«داشتن تصویری مبهم و مجمل از رویدادهای آینده از نداشتنش بهتر است، و در بسیاری از موارد دقت و قطعیت بسیار، اصلاً ضرورت ندارد».[۱]

انسان میان گذشته و آینده و دیروز و فردا زندگی می‌کند و شخصیت و هستی او، به گذشته و آینده بستگی دارد؛ چنان که اگر از گذشته‌اش بریده شود یا از آن بی‌خبر باشد دچار کمبود می‌شود و نمی‌داند چگونه بوجود آمده و چگونه زندگی کرده است،

زادگاهش کجاست و تاریخش چیست؟ همچنین اگر نسبت به آینده خود و همه همنوعان انسانی خود شناختی – اگر چه اندک- نداشته باشد و نداند که او و دیگر انسان‌ها به کدام راه می‌روند و چه سرنوشتی در انتظار آنان است، دچار سردرگمی و سرگردانی می‌شود.

گذشته شناسی با علم تاریخ است و آینده شناسی در پرتو پیش بینی‌های دینی روشن می‌شود و گهگاه آینده نگری‌های انسانی، سایه روشنی نسبت به آینده پدید می‌آورد.

آینده شناسی‌های انسانی چون دلیل روشنی در دست ندارد احتمالی و فرضی است و چه بسیار که اینگونه پیش گوئیها نادرست از کار درآید.

امام علی۷:

بدانید که در فردا (حوادثی پدید می‌آید) و در آینده مسائلی رخ خواهد داد که برای شما نا آشنا و ناشناخته است…[۲]

امّا آینده شناسی‌های دینی، که پیامبران و امامانِ آگاه و راستگو آن را پیشگویی کردند و با علم خدایی سخن گفتند، موجب آرامش فکر و اطمینان انسان می‌شود چون پیامبران و امامان بارها و بارها پیشگوئیهایی کردند و همه راست و درست درآمده است. از این رو، آنچه آنان درباره آینده می‌گویند حتمی است.

آینده شناسی، برای همه انسان‌ها لازم است؛ لیکن برای جوانان و نوجوانان لازمتر؛ زیرا افراد سالخورده و کهن سال بیشترین بخش عمرشان را گذرانده اند و بخش اندکی از زندگی شان، بیشتر باقی مانده است. امّا نوجوانان و جوانان بیشترین بخش عمرشان باقی مانده و آینده بیش از نیم قرن عمر آنان را تشکیل می‌دهد. از این رو، باید بیشتر بررسی کنند که در آینده چه مسائلی رخ خواهد داد و چه پیشامدهایی در سر راه انسان قرار دارد. شاید در دوران آینده زندگی یک نوجوان یا جوان، همان حوادث بزرگ را که پیشگویی کردند پدید آید و اوضاع جهان دگرگون شود و حکومت‌های ظلم واژگون شوند و حکومت و دولتی خدایی آشکار گردد و همه انسان‌ها را به طور مساوی بنگرد و ظلم‌ها را نابود سازد و برابری و برادری میان همه مردم پدید آورد. همه افراد انسانی را چون یک خانواده به هم مهربان کند و این مشکلات را بر طرف سازد.

نوجوان و جوان باید به چنین روزهایی که ممکن است در بقیه دوران زندگی او رخ دهد، توجه داشته باشد و خود را برای آن دوران و شرایط آن آماده کند، چون در هر اجتماعی شرایطی برای زندگی وجود دارد و باید شایستگی زندگی در آن دوره را داشته باشد. بویژه اگر بخواهد فردی شایسته باشد، باید از هم اکنون با به کارگیری روش‌های تربیتی و اخلاقی خود را شایسته بسازد. چون اخلاق‌های زشت و غیر انسانی یا اخلاق‌های زیبا و انسانی، کم کم در انسان بوجود می‌آید و انسان را بالا می‌برد یا پایین می‌آورد؛ یکباره یک نوجوان یا جوان، نیک و نیک رفتار نمی‌شود، این صفت ‌ها همه، به تدریج و با مواظبت و تربیت در آدمی پدید می‌آید. بنابراین برای شرکت در جامعه آینده که جامعه انسانی و اسلامی کامل است و همه رفتارها و کردارها نیک و زیباست، باید از هم اکنون آماده شد و با نیکی و اخلاق انسانی و تربیت درست خو گرفت و عادت کرد و خوبی‌ها را به صورت عادت‌هایی در روح جایگزین ساخت تا آنگاه که انقلاب جهانی امام مهدی۴ رخ داد، جوانان و نوجوانان شایستگی شرکت در آن دوران را داشته باشند.

در گفتار معصومان رسیده است که یاران حضرت مهدی۴ جوانان هستند و سالخوردگان، میان یاران حضرت چون نمک در غذا اندکند.

امام علی۷:

یاران مهدی۴ جوانان هستند و سالخورده‌ای میان آنان نیست مگر به مقدار سُرمه در چشم و نمک در غذا، و کمترین بخش غذا نمک است.[۳]

از این حدیث معلوم می‌شود که جوانان، بیشتر باید آینده شناس باشند و ضوابط و مقررات آن را خوب بدانند و بیش از همه، خود را برای آینده بسازند و فداکار بار بیایند. این رساله کوچک اگر راه آینده شناسی را کمی روشن کند و در این راه اندکی موفق شود، مایه خرسندی است.

[۱]. شوک آینده، الوین تافلر، ترجمه حشمت الله کامرانی، نشر سیمرغ، ص۴۷۵.

[۲]. نهج البلاغه (فیض الاسلام)/ ۴۲۵.

[۳]. عصر زندگی، محمد حکیمی، چاپ دوم، دفتر تبلیغات اسلامی، ص۸۷.