ضرورت‌های مهدویت‌پژوهی کیفی و تمدنی را بیاموزیم
عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی با بیان اینکه پیشتازی رقبای دینی در عرصه موعودباوری و منجی‌باوری دومین ضرورت مطالعه کیفی مهدویت و مهدویت‌پژوهی است، گفت: جنس نگاه رقبای دینی ما به مقوله اندیشه موعود نگاهی تمدنی، کلان‌نگر، جامع‌نگر، جهان‌اندیشی و عینیت وجودی دارند.
به گزارش روابط عمومی بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج)، حجت‌الاسلام والمسلمین امیرمحسن عرفان، عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی با اشاره به اینکه مهم‌ترین پرسش امروز در حوزه مهدویت‌پژوهی، ضرورت مطالعه مهدوی برای جوان تراز انقلاب اسلامی است، بیان کرد: نجات و گرایش به نجات در فطرت انسان است؛ درواقع انسان فطرتی زمان‌مند دارد و امید به آینده و نجات لازمه خصلت زمان‌بندی انسان است؛ به‌عبارت بهتر باید بدانیم در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که نسخه‌های نجات تقلبی به ما تحمیل می‌شود و اگر دغدغه ما ترسیم و بازنمایی نسخه حقیقی نجات نداشته باشیم نسخه‌های شیطانی و کاذب نجات بر ما تحمیل می‌شود.
در جامعه امروزی تأکید بر تحمیل یک نسخه کاذب به بشریت است. انبوهی از فیلم‌ها و سریالهای ساخته شده در ایران و جهان یک سنخ نجات را به مخاطب تحمیل می‌کنند، به‌طور مثال فیلم‌هایی مانند درباره الی، مارکسیس و ۲۰۱۲ ذائقه و رویکرد به نجات‌شناسی، نجات‌خواهی و نجات‌طلبی را به مخاطب منتقل می‌کند. این یکی از مهم‌ترین ضرورت‌های مأموریت جوان تراز انقلاب اسلامی در حوزه مهدویت است که در این رقابت به‌دنبال راه نجات‌بخش و نسخه حقیقی نجات باشد.
پیشتازی رقبای دینی در عرصه موعودباوری و منجی‌باوری دومین ضرورت مطالعه کیفی مهدویت و مهدویت‌پژوهی است. جنس نگاه رقبای دینی ما به مقوله اندیشه موعود نگاهی تمدنی، کلان‌نگر، جامع‌نگر، جهان‌اندیشی و عینیت وجودی دارند، به‌طور مثال، تئودور هرتسل در جنبش سیاسی صهیونیسم یهودی مطرح کرد که برای زمینه‌سازی ظهور مسیح نیازمند سرزمین‌های مقدس فلسطین و معبد سلیمان هستند که باید توسط یهودی‌ها اشغال شود و تمام تلاش یهودیان و جریان صهیونیسم در اشغال کردن این سرزمین بود و از سراسر دنیا خود را به این سرزمین رساندند.
اشغال فلسطین مبتنی بر زمینه‌سازی ظهور مسیح بود، شکل‌گیری رژیم منحوس صهونیستی مبتنی بر یک اندیشه آخرالزمانی است و اگر نگاه ما به اندیشه موعود در اسلام با خوانش شیعی یک نگاه سطحی و حداقلی باشد در این رقابت دینی ممکن است عقب بمانیم. بنابراین، مقوله پیشتازی رقبای دینی در حوزه مهدویت را باید بیشتر به آن توجه کنیم و در هر صنف و جایگاهی به‌ویژه ساخت فیلم و سریالهای مختلف، خوانش و قرائت شیعه از اندیشه منجی بشریت را به جهانیان منتقل کنیم.
ابتکارات آموزه مهدویت در اسلام با قرائت شیعی
یکی دیگر از ضرورت‌های حوزه مهدویت‌شناسی کیفی، تمدنی و عمق‌دهی به مطالعات در عرصه آموزه‌های مهدویت، امتیازات و ویژگی‌ها منحصر به‌فرد آموزه منجی موعود در اسلام با خوانش شیعی است؛ خوانش مسیحیت و یهودی و به‌طور کلی رقبای دینی ما در مقوله نجات و منجی با تعمیم کلیشه‌ها مواجه هستیم، اما اندیشه منجی عالم بشریت در اسلام با خوانش شیعی دارای ابتکارات و امتیازات ویژه‌ای است.
یکی از مهم‌ترین امتیازات آموزه‌های مهدویت در هندسه معرفتی اسلام با خوانش شیعی، ثبات در این آموزه است، اصل و جوهره این آموزه در طول تاریخ ثبات داشته و دارای انسجام معرفتی است، درواقع روایاتی با سند صحیح و معتبر با نظام معرفتی تناقض و تعارضی ندارد، همچنین اصالت و اعتبار آموزه مهدویت، خاستگاه قرآنی و روایی مهدویت در خوانش شیعی کاملاً مشهود است و ما از تمام معصومین(ع) درباره آموزه مهدویت روایت داریم.
اساساً در طول تاریخ پیدایی مدعیان دروغین و جریان‌های انحرافی در آموزه‌های مهدویت، مهم‌ترین دلیل و شاهد بر اصالت و اعتبار این اندیشه است زیرا اصل باارزش باعث شده در طول تاریخ مدل‌های کاذب و تقلبی از این آموزه به مردم ارائه و تحمیل شود. همچنین دیگر ویژگی مهم آموزه مهدویت در اسلام با خوانش شیعی زنده بودن منجی و موعود است، درواقع تنها نسخه نجات‌بخشی که منجی و موعود آن زنده و حی باشد، مهدویت شیعی است.
اساساً ظهور دارای سه ضلع مردم، خدا و منجی است. انتظار به‌معنای واقعی کلمه در اسلام با خوانش شیعی تحقق پیدا می‌کند زیرا موعود و منجی این نسخه حی و زنده است، از دیگر ویژگی‌های منحصر به‌فرد اندیشه مهدویت با خوانش شیعی، عمق نجات حضرت(عج) است که از جنس اجتماعی و معنوی بوده و همه بشریت را نجات می‌بخشد در حالی که نسخه نجات رقبای دینی شیعیان، اسطوره‌محور، دنیامحور و نژادمحور است.
دنیا یک دهکده جهانی شده و بر بشر پسامدرن می‌طلبد که یک شخص حکومت کند. در پژوهش‌هایی با رویکرد آموزه مهدویت مسئله‌محور باشیم نه مسئله‌نما، درواقع مسئله‌ها نوع کیفی بوده که با نگاه راهبردی آینده ما را می‌سازند، اما مسئله‌نماها کلیشه‌هایی هستند که صرفاً وقت و انرژی انسان را هدر می‌دهد، به‌طور مثال، مسئله ازدواج امام زمان(عج) یا نژاد مادر ایشان مسئله‌نماست و آورده علمی، دانشی و فرهنگی برای جامعه ندارد، اما اینکه اساساً در تقابل‌های تمدنی ایدئولوژی‌های آخرالزمانی(عج) چه نقشی ایفا می‌کند، یک مسئله مهم و حیاتی است. رصد کیفی مطالعات آینده معطوف به نجات و منجی با رویکرد مهدویت از مهم‌ترین مسائل حوزه مهدویت‌پژوهی است.
دستاوردهای مهدویت‌شناسی کیفی و عمقی
وی درخصوص اهمیت و برون‌دادهای مهدویت‌شناسی و مهدویت‌پژوهی کیفی و عمقی و چگونگی پاسخ به سؤالات نسل جوان اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین آورده‌های مهدویت‌پژوهی کیفی مدیریت صحیح مواجهه با شبهات و سؤالات است و اگر ما آموزه مهدویت را متناسب با اقضائات زمانه مورد مطالعه قرار بدهیم در مواجهه با سؤالات نسل جوان و شبهاتی که در عرصه فضای مجازی منتشر می‌شود، می‌توانیم کیفی‌تر پاسخ بدهیم. فضای مجازی شبهات دینی به‌ویژه شبهات آموزه مهدویت را قابل فهم کرده است، درواقع زمانی تنها خواص جامعه شبهه را درک می‌کردند اما فضای مجازی با ابزار رسانه که در اختیار همگان قرار داده، فهم سن شبهه را کاهش داده است.
بازنمایی قلمروهای ناکاویده در عرصه آموزه‌های مهدویت، دومین آورده مهدویت‌پژوهی کیفی است. انبوهی از مسائل مهم و قابل مطالعه در حوزه مهدویت سوگیرانه مورد مطالعه قرار گرفته نشده و طبیعی است شناخت زوایای پنهان آموزه مهدویت یکی از مهم‌ترین آورده‌های مهدویت‌شناسی کیفی و تمدنی است. تعمیق رویکرد بینارشته‌ای بین آموزه‌های مهدویت و روانشناسی، مطالعات هنر، ادبیات و سینما نیز از دیگر دستاوردهای مهدویت‌پژوهی به‌شمار می‌رود.
سنخ رویکرد کارگردانان و فیلنمامه‌نویسان ما به مقوله نجات و موعود موردمطالعه قرار نگرفته است و علل و بسترهای یک رویکرد به مقوله منجی در عرصه سینما کمتر قرار گرفته؛ لذا تلاش باید بر این باشد تا قلمروهای ناکاویده در عرصه‌های مختلف را بشناسیم؛ از دیگر مهم‌ترین برون‌دادهای مهدویت‌پژوهی کیفی تناسب محتوای پژوهشی با موقعیت و شرایط محیطی است، متأسفانه در عرصه مطالعات و پژوهش‌های مهدویت شاهد گسستی میان مطالعات ما و مطالبات نسل جوان هستیم.
پیوند میان ذهن و عینیت واقعه در مطالعات پژوهشی با مطالبات مردم جامعه در حوزه آموزه‌های مهدویت را باید جدی بگیریم، درواقع باید مهم‌ترین نیاز مردم و جوان امروز جامعه را از مهدویت بشناسیم و ارتباط آنان را با مهدویت برقرار کنیم و اگر این پیوند رقم بخورد دیگر جریان‌های انحرافی نمی‌توانند در این زمینه پیروانی داشته باشند.
منبع: خبرگزاری ایکنا