بخشی از کتاب

چکیده

۱- مفهوم لغوی اعتکاف

اقبال به چیزی، به صورتی که چهره از آن برنگردد. اقبال به چیزی به طوری که از آن منصرف نشد.[۱]

رویارویی و زندانی کردن، اقبال به چیزی به طوری که از آن منصرف نشد.[۲]

اقبال به چیزی، به صورتی که مواظبت ﻣﻲشود تا چهره از آن برنگردد. ماندگار شدن بر چیزی یا مکانی و پایبند شدن به آن مکان. حبس شدن و ماندن در اطراف چیزی و دور زدن حول آن.[۳]

روی آوردن بر چیزی و ثبات بر آن به صورت بزرگداشت و تعظیم.[۴]

نگه داشتن خود از کارهای عادی روزمره.[۵]

دور زدن حول چیزی، زندانی کردن، نگه داشتن و توقف کردن.[۶]

اقبال به چیزی، به صورتی که چهره از آن برنگردد. ماندن اطراف چیزی.[۷]

بازداشتن از چیزی، بند نمودن کسی برکاری، دور چیزی را گرفتن، کناره گیری از مردم، منزوی شدن، مشغول کاری شدن، سرگرم شدن، خود را بند کردن و بازداشتن و گوشه نشین شدن، مقیم شدن در جایی، اقبال و روی آوردن، ملازمت نمودن به چیزی برسبیل تعظیم، ملازم مکانی شدن، اقامت در مسجد، محبوس کردن.[۸]

ماندن در جایی و گوشه گیری نمودن.[۹]

اقبال به چیزی و پایبند بودن بر آن، همراه با احترام به آن.[۱۰]

اقامت و ملازمت جایی، حبس و وقف خود در مکانی، در مسجد مقیم شدن برای عبادت و بازداشتن خود را از خروج به غیر ضرورت از مسجد، اقامت داشتن و احتباس، مصدر باب افتعال از عکف، پیوستگی بر چیزی داشتن و حبس کردن، درنگ کردن و ادامه دادن. پیوستگی کردن بر چیزی (زمخشری). انتظار چیزی کشیدن، خود را بازداشتن، گوشه نشین شدن (منتهی الارب، ناظم الاطبا). باز ایستادن از چیزی، گوشه نشینی در مسجد (غیاث اللغات).[۱۱]

۲- مفهوم اصطلاحی اعتکاف

اقامت سه روز یا بیشتر در مسجد به قصد عبادت یا قربت با شرایط مخصوص.[۱۲]

۳- مفهوم اعتکاف از دیدگاه علما

امام خمینیw: ماندن در مسجد و درنگ در آن به قصد اینکه با آن، بندگى خدا نماید و نیّت عبادت دیگرى غیر از ماندن در مسجد لازم نیست به آن ضمیمه شود، اگرچه احتیاط مستحّب است.[۱۳]

آیت الله العظمی صافی: توقّف در مسجد با این قید که در این توقّف قصد و نیّت تعبّد و بندگی را داشته باشد. احوط آن است که نیّت عبادت دیگری مانند نماز و روزه و… غیر از اعتکاف را نیز، ضمیمه کند.

آیت الله العظمی مکارم: توقّف و ماندن در مسجد به قصد قربت. تنها، ماندن در مسجد، بدون قصد، اعتکاف محسوب ﻧﻤﻲشود.[۱۴]

شهید مطهّری: نوعی عبادت که انسان سه روز یا بیشتر در مسجد مقیم ﻣﻲشود و پا بیرون ﻧﻤﻲگذارد و هر سه روز، روزه ﻣﻲگیرد.[۱۵]

[۱] . کتاب العین، ج۱، ص۲۰۵.

.[۲] معجم المقاییس اللغه، ج۴، ص۱۰۸.

.[۳] لسان العرب، ج۹، ص۲۵۵.

.[۴] راغب الاصفهانی، مفردات الفاظ القرآن الکریم، ج۲، ص۶۳۲.

[۵] . المصباح المنیر، ج۲، ص۴۲۴.

[۶].  مجمع البحرین، ج۵، ص۱۰۳.

[۷]. التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۲۰۱.

[۸] . ترجمه المنجد، ج۲، ص۱۳۲۷.

[۹]. فرهنگ ابجدی، ص۶۲۰.

[۱۰]. قاموس قرآن، ج۵، ص۲۹.

.[۱۱] لغت نامه دهخدا.

[۱۲]. نجفی، محمّد حسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص ۱۵۹/راغب الاصفهانی، مفردات الفاظ القرآن الکریم، ماده عکف/طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ماده عکف.

[۱۳]. ترجمه تحریر الوسیله، ج۱، ص۳۴۴ .

[۱۴]. استفتاءات جدید، مکارم شیرازی،ج‌۲، ص ۱۵۷س۴۵۱/تفسیر نمونه، ج ۱، ص۶۵۳ (بقره: ۱۸۷) .

.[۱۵] مطهری مرتضی، کتاب علوم اسلامی، ص۹۴.