
به گزارش روابط عمومی بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) استان هرمزگان، حجتالاسلام اباذری استاد مرکز تخصصی مهدویت قم، در گفتوگویی مفصل درباره جایگاه مهدویت در قرآن، روایات و دیگر ادیان سخن گفت و تأکید کرد که اندیشه منجی و آینده روشن بشریت، حقیقتی قرآنی و جهانی است.
حجتالاسلام اباذری سخنان خود را با محوریت قرآن آغاز کرد و گفت: مهدویت در نگاه نخستین، موضوعی کلامی یا تاریخی به نظر میرسد، اما اگر دقت کنیم، این حقیقت در عمق قرآن کریم ریشه دارد. خداوند در آیات متعددی وعده داده است که زمین را وارث بندگان صالح خواهد کرد؛ آیاتی همچون «وَنُرِیدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّهً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ» یا «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ» تنها نمونههایی از این بشارات است. این آیات نشان میدهد که حرکت تاریخ به سوی پیروزی نهایی حق و تحقق جامعه توحیدی است. چنین آیندهای تنها در سایه ظهور موعود الهی، حضرت ولیعصر(عج)، معنا پیدا میکند.
وی ادامه داد: قرآن کریم تنها به بیان وعدهها اکتفا نمیکند، بلکه ویژگیهای این جامعه آرمانی را نیز ترسیم کرده است. در آیه «وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ» روشن میشود که حاکمیت نهایی به دست صالحان خواهد افتاد. از نگاه مفسران شیعه، مصداق کامل این وارثان صالح همان امام مهدی(عج) و یاران او هستند که در پایان تاریخ به صحنه میآیند و طرح الهی را به کمال میرسانند.
استاد مرکز تخصصی مهدویت قم سپس به جایگاه روایات پرداخت و اظهار داشت: اگرچه قرآن اصل و اساس اندیشه مهدویت را بیان کرده، اما جزئیات این حقیقت بزرگ را باید در احادیث و روایات جستوجو کرد. پیامبر اکرم(ص) در احادیث متعدد از مهدی موعود(عج) یاد کردهاند و اهلبیت(ع) ویژگیها، اهداف و حتی شرایط ظهور آن حضرت را شرح دادهاند. در منابع معتبر شیعی و حتی بسیاری از منابع اهل سنت آمده است که مهدی(عج) زمین را پر از عدل و قسط میسازد پس از آنکه پر از ظلم و جور شده باشد. همچنین در روایات به جهانی بودن نهضت آن حضرت، همراهی مؤمنان راستین از سراسر جهان و نقش ویژه یاران خاص ایشان اشاره شده است.
او در ادامه افزود: یکی از مهمترین مباحث در روایات، پیوند مهدویت با سلسله نبوتهاست. اهلبیت(ع) تصریح کردهاند که تمام پیامبران بشارت به ظهور مهدی دادهاند و رسالت ایشان حلقه تکمیلکننده مأموریت همه انبیاست. به تعبیر دیگر، همانگونه که خاتمیت پیامبر اکرم(ص) پایان نبوتها بود، ظهور حضرت مهدی(عج) نیز پایانبخش جریان امامت در تاریخ خواهد بود و تحقق کامل وعده الهی را به همراه دارد.
حجتالاسلام اباذری سپس به گستره جهانی باور به منجی اشاره کرد و بیان داشت: باور به موعود آخرالزمان صرفاً اعتقاد شیعی یا اسلامی نیست، بلکه حقیقتی جهانی است. در یهودیت سخن از «ماشیح» یا نجاتدهنده آخرالزمان است؛ در مسیحیت بازگشت حضرت عیسی(ع) به عنوان منجی مطرح است؛ در آیین زرتشت از «سوشیانت» به عنوان نجاتبخش نهایی یاد شده؛ و حتی در هندوئیسم و بودیسم نیز از منجیانی سخن گفته شده که در پایان تاریخ ظهور خواهند کرد. این همسویی نشان میدهد که اندیشه مهدویت ریشه در فطرت بشری دارد و خداوند این انتظار را در جان همه انسانها قرار داده است.
وی در تبیین تفاوت تصویر اسلام از موعود با دیگر ادیان گفت: هرچند همه ادیان به منجی اشاره دارند، اما تنها در اسلام و مکتب اهلبیت(ع) است که این اندیشه به صورت دقیق، شفاف و جامع تبیین شده است. ما نهتنها نام و نسب منجی را میشناسیم، بلکه روایات، ویژگیهای شخصیتی، اهداف قیام و حتی شیوه حکومتداری ایشان را بیان کردهاند. این جامعیت، مکتب انتظار را در تشیع به یک مکتب پویا و راهبردی بدل ساخته است.
او در بخش دیگری از سخنان خود به جایگاه انتظار در زندگی فردی و اجتماعی اشاره کرد و گفت: انتظار، صرفاً یک حالت روانی یا آرزوی مبهم نیست؛ انتظار یعنی آمادگی دائمی، اصلاح خود و جامعه، مبارزه با ظلم و تلاش برای تحقق عدالت در همه سطوح. جامعهای که در انتظار ظهور است، جامعهای زنده، پویا و عدالتخواه خواهد بود. به همین دلیل است که در روایات، انتظار فرج «افضل اعمال» شمرده شده است.
استاد مرکز تخصصی مهدویت قم تأکید کرد: اگر مهدویت را درست بفهمیم، درخواهیم یافت که این اندیشه تنها یک آموزه فردی یا اعتقادی نیست، بلکه نقشه الهی برای آینده تمدن بشری است. اسلام، آینده را تاریک نمیبیند بلکه نوید میدهد که در نهایت نور بر ظلمت غلبه خواهد کرد. این نگاه، امید و پویایی را در دل مؤمنان زنده نگه میدارد و آنان را در مسیر تلاش برای ساختن جامعهای عادلانهتر قرار میدهد.
حجتالاسلام اباذری در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: رسالت امروز ما، بهویژه در مراکز آموزشی و فرهنگی، آن است که این حقیقت قرآنی و روایی را برای نسل جوان تبیین کنیم. باید نشان دهیم که مهدویت تنها یک عقیده نیست، بلکه یک برنامه الهی برای آینده است؛ آیندهای که در آن همه مؤمنان و صالحان تاریخ سهیم خواهند بود. هر کس که در مسیر حق، عدالت و توحید گام برمیدارد، در واقع در حرکت جهانی حضرت ولیعصر(عج) نقشآفرینی میکند.