آیات مهدوی – آیه ۴ سوره اسرا
وَقَضَیْنا إِلى بَنِی إِسْرائِیلَ فِی الْکِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الْأَرْضِ مَرَّتَیْنِ وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا کَبِیراً* فَإِذا جاءَ وَعْدُ أُولاهُما بَعَثْنا عَلَیْکُمْ عِباداً لَنا أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِ وَ کانَ وَعْداً مَفْعُولًا* ثُمَّ رَدَدْنا لَکُمُ الْکَرَّهَ عَلَیْهِمْ وَ أَمْدَدْناکُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ جَعَلْناکُمْ أَکْثَرَ نَفِیرا* إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَهِ لِیَسُوؤُا وُجُوهَکُمْ وَ لِیَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ کَما دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّهٍ وَ لِیُتَبِّرُوا ما عَلَوْا تَتْبِیراً
موضوع: یهود و مهدویت
«ما در کتاب (تورات) به بنىاسرائیل اعلام کردیم که قطعاً شما دوبار در زمین فساد مىکنید و برترىجویىِ بزرگى خواهید کرد* پس همین که وعده نخستین فتنه فرا رسد، گروهى از بندگان توانمند و جنگجوى خویش را [براى سرکوبى شما] بر میانگیزیم. پس درون خانهها را جستجو کنند [تا فتنهگران را بیابند و کیفر دهند] و آن، وعدهاى قطعى است* سپس جنگ را به سود شما و علیه آنان برگردانیم و شما را با اموال و فرزندان کمک کنیم و نفرات شما را بیشتر قرار دهیم* اگر نیکى کنید به خودتان نیکى کردهاید و اگر بدى کنید [باز هم] به خود بد کردهاید. پس همینکه وعده [فسادگرى] دوم فرا رسید [جنگجویان نیرومند و مؤمن را براى قلع و قمع شما مىفرستیم] تا سیماى [نظامى و عزت دنیوى] شما را زشت نمایند و [براى گرفتن قدرت] به مسجدالاقصى وارد شوند؛ همانگونه که بار اول وارد شدند و تا آنچه را زیر سلطه درآوردهاند، به سختى ویران کنند.»
نکته ها:
- آنچه در حوادث تاریخى اهمیت داشته و موجب سازندگى مىشود، عبرتها و درسهاى آن است؛ نه جزئیات حوادث. ماجراى تار و مار شدن مستکبران یهود به دست بندگان مؤمن خدا از این جهت بیان شده که بگوید: استکبار و کفر، بىپاسخ نیست و چون همین هدف کلى و تربیتى مقصود بوده است، آیه به ذکر جزئیات درگیرى و نفرات و چگونگی سلاحشان نپرداخته است.
- سوابق قوم یهود، در تورات هم ثبت شده است. فِی الْکِتابِ
- فساد، شامل انواع فسادهاى جانى، فرهنگى، اقتصادى، نظامى و سیاسى مىشود. لَتُفْسِدُنَّ به صورت مطلق آمده است.
- قرآن، براى آن گروهى که فسادگران بنىاسرائیل را سرکوب مىکنند، مصداقى بیان نکرده است. در برخی تفاسیر، آن را به بختالنصر، طالوت، پادشاه روم، هیتلر و… تطبیق دادهاند؛ ولى هیچکدام از آنان، با کلمه مقدس بَعَثْنا ـ که در قرآن تنها براى قیامت و بعثت انبیا آمده ـ و عِباداً لَنا ـ که قرآن براى افرادى همچون پیامبران به کار میبرد ـ سازگار نیستند. بنابراین شاید نظر آیه به آیندهاى باشد که هنوز نیامده است.
- گرچه بعضى تفاسیر، استکبار و فساد یهود و قلع و قمع شدن آنان در دو نوبت را به افرادى در گذشتههاى دور یا نزدیک نسبت دادهاند و مسجدالاقصى نیز در طول عمر چند هزار ساله خود، بارها شاهد حوادث و خاطرات تلخ بوده است، ولى با توجه به آیات و روایات، باید منتظر تجاوز و استکبار اسرائیل در آینده و ریشهکن شدن آنان از سوى بندگان صالح خدا باشیم. چنانکه از ظاهر آیه ۵ و ۶ اسرا بر مىآید که هنوز چنین فساد گستردهاى در زمین از طرف بنىاسرائیل، و قلع و قمع مهمى توسط مردان خدا انجام نشده است.
- روایات متعددى در تفسیر این آیات آمده است. برخى از روایات، نابودى یهودیان متجاوز را قبل از قیام حضرت مهدى و توسط انقلابیون مؤمنی دانستهاند که شمشیرهاى خود را بر دوش نهاده، تا مرز شهادت پیش مىروند و زمینهساز حکومت جهانى حضرت مهدى مىشوند. کما اینکه امام صادق درباره آیه عِباداً لَنا أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِ چنین فرمودهاند و امام باقر نیز در تفسیر این آیه فرمود: «هو القائم و أصحابه».
- از سنتهاى الهى، نابودى مستکبران طغیانگر است. بَعَثْنا عَلَیْکُم
- تحقق وعدههاى الهى، به معناى کنار بودن انسان از وظیفه جهاد نیست. بَعَثْنا عَلَیْکُمْ عِباداً
- فراز و نشیبهاى تاریخ و نابودى یهود به دنبال بلندپروازى آنان، بر پایه قانون و سنت الهى مىباشد. إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ…
- مساجد، پیوسته پایگاه قدرت ادیان و سمبل قدرت بودهاند و آزاد کردن این اماکن مقدس از سلطه کفار، از وظایف مؤمنان است. براى سرکوب یهودیان متجاوز، مردان خدا وارد بیتالمقدس مىشوند؛ چنانکه مسلمانان با فتح مکه وارد مسجدالحرام شدند. لِیَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ
- یهودىها ابتدا قوم خوبی بودند، لذا خدا راجع به آنها فرمود: فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعالَمینَ اما بعد فرمود: وَ باؤُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ چرا خدا یکبار مىگوید: زنده باد و یکبار مىگوید: مرگ بر شما؟! چون افکار و رفتار آنها به شدت تغییر کرد و
خصلتهای آنان را عوض کرد. از جمله آنکه:
ـ رفاهطلب شدند. لن نصبر على طعام واحد
ـ غرق در گناه و نافرمانى شدند؛ به گونهای که دیگر قابلیت پاکیزگى را ندارند. لم یرد اللّه ان یطهر قلوبهم
ـ در روى زمین فساد کردند. یسعون فى الارض فسادا
ـ حتى به خداوند تهمت زندند و گفتند دست خدا بسته است. ید اللّه مغلوله
ـ کتاب الهى را تحریف کردند. یحرّفون الکلم عن مواضعه
ـ هر کجا وحى طبق میل آنها نبود، تکبّر ورزیدند. افکلمّا جاءکم رسول بما لا تهوى انفسکم استکبرتم
ـ نسبت به اهل ایمان، بیشترین کینه را داشته و دارند. اشدّ الناس عداوه للذین آمنوا الیهود
ـ بعضى از انبیا را به قتل رساندند و برخى را تکذیب کردند. لقد اخذنا میثاق بنى اسرائیل و ارسلنا الیهم رسلنا … فریقاً کذّبوا و فریقاً یقتلون
ـ غضبشده خداوند شدند. فباؤوا بغضب على غضب
ـ گروهى از آنان مورد لعنت حضرت عیسى و حضرت داود شدند. لُعِن الّذین کفروا من بنىاسرائیل على لسان عیسى و داود
ـ در مقابل مُنکرات بیتفاوت شدند. کانُوا لا یَتَناهَوْنَ عَنْ مُنکَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ ما کانُوا یَفْعَلُونَ تَری کَثِیراً مِنْهُمْ یَتَوَلَّوْنَ الَّذِینَ کَفَرُوا
ـ اهل تلاش و جهاد نبودند. اِنّا هاهُنا قاعِدُونَ
ـ انتظارات و توقعات زیادی داشتند. وَإِذْ قُلْتُمْ یا مُوسی لَنْ نَصْبِرَ عَلی طَعامٍ واحِدٍ فَادْعُ لَنا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنا مِمّا تُنْبِتُ الارْضُ مِنْ بَقْلِها وَ قِثّائِها وَ فُومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها قالَ أَ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذِی هُوَ أَدْنی بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ
ـ تعصب نابجا به خرج میدادند. وَ قالَتِ الْیَهُودُ لَیْسَتِ النَّصاری عَلی شَیْءٍ
ـ دنیاگرا شدند. فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ یَکْتُبُونَ الْکِتابَ بِأَیْدِیهِمْ ثُمَّ یَقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ اللّهِ لِیَشْتَرُوا بِهِ ثَمَناً قَلِیلا
ـ پیمانشکنی کردند. وَ إِذْ أَخَذْنا مِیثاقَ بَنِی إِسْرائِیلَ لا تَعْبُدُونَ إِلا اللّهَ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً وَ ذِی الْقُرْبی وَ الْیَتامی وَ الْمَساکِینِ وَ قُولُوا لِلنّاسِ حُسْناً وَ أَقِیمُوا الصَّلاهَ وَ آتُوا الزَّکاهَ ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ إِلا قَلِیلا مِنْکُمْ
ـ انحصارطلب شدند. وَ قالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النّارُ إِلا أَیّاماً مَعْدُودَهً
ـ خوی استکباری پیدا کردند. وَ قَضَیْنا إِلی بَنِی إِسْرائِیلَ فِی الْکِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الارْضِ مَرَّتَیْنِ وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا کَبِیراً
ـ به دنبال اختلافافکنی بودند. وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَی الْکِتابَ فَاخْتُلِفَ فِیهِ
ـ برای انجام گناه توجیه میآوردند. وَ سْئَلْهُمْ عَنِ الْقَرْیَهِ الَّتِی کانَتْ حاضِرَهَ الْبَحْرِ إِذْ یَعْدُونَ فِی السَّبْتِ إِذْ تَأْتِیهِمْ حِیتانُهُمْ یَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعاً وَ یَوْمَ لا یَسْبِتُونَ لا تَأْتِیهِمْ کَذلِکَ نَبْلُوهُمْ بِما کانُوا یَفْسُقُونَ