نقد فیلم با رویکرد مهدوی، پیوند میان هنر و تمدن اسلامی را شکل میدهد

به گزارش روابط عمومی بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) استان هرمزگان، نخستین پیشاجلاس «مهدویت و انقلاب اسلامی» با محوریت «مهدویت در غرب و نقد فیلم» روز یکشنبه بیست و پنجم آبان ماه از ساعت ۲۰ تا ۲۲ در سالن کنفرانس پردیس شهید بهشتی بندرعباس برگزار میشود.
امیرمحمد رضاییزارعی مدیر بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) استان هرمزگان، با اشاره به اهمیت این رویداد، گفت: در جهان امروز، رسانه و سینما دیگر تنها ابزار سرگرمی نیستند؛ بلکه مهمترین بستر شکلدهنده به شناخت، باور و قضاوت مردم درباره آینده و مفاهیم بنیادین هستند. بهویژه در موضوع منجیگرایی، غرب طی سالهای طولانی با تولید انبوه آثار سینمایی، سریالها و بازیهای ویدئویی، تصویری متفاوت از مفهوم “منجی” ارائه کرده است. این تصویر معمولاً با نگاه دینی اسلامی فاصله جدی دارد و گاهی با پیامهای ضدّموعودگرایانه همراه است. بنابراین نقد، واکاوی و بازخوانی این تولیدات از منظر مطالعات مهدوی یک ضرورت علمی و فرهنگی است.
وی ادامه داد: بسیاری از فیلمهای پرمخاطب غربی، چه در ژانر علمی–تخیلی، چه اکشن و چه درام، نگاه خاصی به مسئله نجات و آخرالزمان دارند. در برخی از این آثار، منجی فردی تنها، دارای قدرتهای ماورایی، وابسته به تکنولوژی یا حتی محصول یک نظام اطلاعاتی است؛ در حالی که در اندیشه مهدوی، منجی نه یک چهره اسطورهای، بلکه امام زنده، مصلح جهانی، عدالتگستر و ریشهدار در متن دین، عقلانیت الهی و سنت الهی است. این تفاوت مبنایی باعث میشود که اگر جوانان ما بدون تحلیل به سراغ این آثار بروند، برداشتهای ناقص یا حتی اشتباه از مسئله مهدویت در ذهن آنها شکل گیرد.
رضاییزارعی با تأکید بر نقش دانشگاهها در ارتقای سواد رسانهای مهدوی افزود: دانشگاهها بهترین محیط برای تربیت نگاه انتقادی و تحلیلی هستند. دانشجویان امروز کاربران فعال رسانهاند و روزانه با صدها پیام تصویری مواجه میشوند. ما باید به آنها ابزار فهم، نقد و تحلیل بدهیم. در پیشاجلاس پیشرو تلاش میکنیم به جای برخورد شعاری، با رویکردی علمی و ترکیبی از مطالعات سینما، رسانه، اندیشه غرب و فلسفه مهدویت، به سراغ این موضوع برویم.
وی با اشاره به گسترش جریانهای آخرالزمانی در فرهنگ غرب گفت:در غرب از دهه ۱۹۸۰ به بعد، روایتهای آخرالزمانی بهصورت گسترده در هالیوود تولید شده است؛ آثاری که گاهی امید در آنها به یک ناجی تکنولوژیک گره میخورد و گاهی نیز آینده بشر را در تاریکی و بحران مطلق ترسیم میکنند. این نوع نگاه، برخلاف مهدویت اسلامی که مبتنی بر امید، عدالت، احیای فطرت و تحقق وعده الهی است، نگاهی بدبینانه و گسسته از معنویت ارائه میدهد. شناخت این الگوها برای دانشجویان و پژوهشگران ضروری است تا بتوانند نقش رسانه را در مهندسی ذهن جهانی درک کنند.
مدیر بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) استان هرمزگان تاکید کرد: رویکرد ما در این پیشاجلاس، صرفاً نقد یک فیلم یا یک ژانر نیست؛ بلکه هدف، بررسی نگاه تمدنی غرب به آینده بشر و مقایسه آن با نگاه تمدنی اسلام است. اگر ما بخواهیم تمدن نوین اسلامی را تبیین کنیم، باید بدانیم جهان مقابل چگونه آینده را تصور میکند و کدام روایتها را در ذهن مردم جهان تثبیت میکند. این شناخت مقدمهای لازم برای ساخت روایت رسانهای صحیح از مهدویت است.
رضاییزارعی افزود: امروز هوشمندی رسانهای یک ضرورت گفتمانی است. ما نمیتوانیم از جوانان انتظار داشته باشیم که با نگاه عمیق به مهدویت برسند اما ابزار تحلیل رسانهای را در اختیارشان قرار ندهیم. یکی از وظایف بنیاد، فراهمکردن همین بسترهای معرفتی و فرهنگی است تا نسل امروز از سطح مصرفکننده رسانه به تولیدکننده و تحلیلگر رسانه ارتقا یابد.
او در ادامه گفت: استقبال قابلتوجه دانشجویان و جوانان از برنامههای مهدوی امسال نشان داده که این نسل بهدنبال فهم عمیق، گفتوگو و تحلیل است. خوشبختانه بسیاری از جوانان ما با دغدغه فرهنگی وارد این فضا شدهاند و بهدنبال تولید محتوا، انجام پژوهش و ورود حرفهای به مباحث مهدوی هستند. این پیشاجلاسها به آنها فرصت میدهد تا توان علمی خود را در یک فضای رسمی و آکادمیک محک بزنند.
رضاییزارعی در پایان، با اشاره به اهمیت این رویداد در مسیر برگزاری پنجمین اجلاس ملی مهدویت و انقلاب اسلامی اظهار کرد: پیشاجلاسها مقدمهای برای روایتسازی تمدنی و جریانسازی فرهنگی هستند. ما در آستانه برگزاری پنجمین اجلاس ملی هستیم که بهمنماه سال آینده در بندرعباس برگزار میشود و انتظار داریم خروجی این پیشنشستها، تربیت نیروهای متخصص، تقویت سواد مهدوی، ایجاد شبکه نخبگانی و شکلگیری گفتمان علمی و فرهنگی مهدویت در سطح استان و کشور باشد. بدون ورود حرفهای به عرصه رسانه و هنر، امکان تحقق تمدن مهدوی وجود ندارد و این نشستها گامهایی مهم در این مسیر به شمار میروند.
