بررسی ابعاد قتل نفس زکیه آخرین نشانه حتمی ظهور

شهریور ۲۰, ۱۴۰۲

زمان تقریبی مطالعه 6 دقیقه

بررسی ابعاد قتل نفس زکیه از نشانه های حتمی ظهور

آخرین نشانه از نشانه‌های حتمی ظهور حضرت مهدی علیه السلام قتل نفس زکیه است یعنی قتل انسان پاک و بی‌گناه که هیچ جرمی ندارد. اما موضوع به اینجا ختم نمی‌شود یعنی این لفظ دلالت خاص دارد نه دلالت عام! چرا که در این دنیای پر از فتنه، روزانه انسان‌های بی‌گناه زیادی کشته می‌شوند، اما مسلماً همه آنها نفس زکیه نیستند. بنابراین مراد از « نفس زکیه » شخص به خصوصی است که در زمان و مکان ویژه‌ای کشته خواهد شد و با فاصله اندکی از وقوع آن، قیام قائم علیه السلام محقق خواهد شد. برای کنکاش درباره موضوع «قتل نفس زکیه» با ما همراه باشید.

معنی و مفهوم «نفس زکیه»

نفس در لغت به معنای جان، جسم، روح و روان است و کنایه از زندگی و حیات شخص می‌باشد. زکیه از ریشه ی «زکی» به معنای پاکیزه شدن و رشد کردن است. ترکیب این دو واژه با هم مفهوم جدیدی را به مخاطب منتقل می‌کند به معنای شخصیت رشد یافته و کاملی که بر اثر پاکیزگی وجود و شخصیت والایش، قتل و به عبارتی شهادتش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد به حدی که یکی از علائم حتمی ظهور قرار گیرد.

حتمی بودن قتل نفس زکیه

پیش از این گفتیم که قبل از ظهور حضرت مهدی عجل الله نشانه‌هایی بروز خواهد کرد. تعدادی از آنها حتمی هستند و لاجرم حادث خواهند شد و تعدادی غیر حتمی و بداء پذیرند( آشکار شدن امری از ناحیه خداوند بر خلاف آنچه مورد انتظار بوده است) و ممکن است اصلاً واقع نشوند و یا تغییراتی در آنها رخ دهد، حتی گفته می‌شود که بسیاری از آنها تاکنون به وقوع پیوسته‌اند، بنابراین فاصله زمانی آنها تا ظهور قابل تخمین نیست. امام صادق علیه السلام در روایت معتبری اینگونه فرمودند که: « قبل قیام القائم خمس علامات محتومات؛ الیمانی و السفیانی و الصیحه و قتل النفس الزکیه و الخسف بالبیداء »؛ پیش از قیام قائم، ۵ نشانه خواهد بود که از علائم حتمی ظهور هستند؛ یمانی و سفیانی و صیحه آسمانی و قتل نفس زکیه و فرو رفتن زمین در بیداء.[۱]

اصل و نسب نفس زکیه

برای نفس زکیه نیز به مانند یمانی، اسم و نسب خاص و متقنی ذکر نشده است و روایات در این مورد، دارای ابهام می‌باشند فقط در حدی معرفی شده است که وی از سادات حسنی یا حسینی است یعنی نسب او یا به امام حسن علیه السلام باز می‌گردد و یا به امام حسین علیه السلام. نام او را محمد بن حسن روایت کرده اند و برخی به نام حسن که در اسم اوست استناد کرده و سادات حسنی بودن او را مدلل تر عنوان نموده‌اند. علت اطلاق عنوان « نفس زکیه » به وی، به دلیل عبادت و زهد بسیار اوست. از این رو جایگاه ویژه‌ای در واقعه ظهور خواهد داشت. برخی او را همان نفس زکیه‌ای می‌دانند که در پشت کوفه به همراه هفتاد نفر از یارانش کشته می‌شود اما بر طبق روایات، با آن متفاوت است زیرا نفس زکیه قرار است پس از ظهور و قبل از قیام قائم علیه السلام در مکه و بین رکن و مقام به شهادت برسد نه در کوفه. برخی نیز، درصدد تطبیق برآمده و نفس زکیه را با شهید آیت الله حکیم که در نجف و پس از اقامه نماز جمعه در حین خروج از حرم امیرالمومنین علی علیه السلام به شهادت رسید، یکی دانسته‌اند. در این واقعه هشتاد و پنج نمازگزار دیگر نیز به همراه ایشان کشته شدند.

بررسی ابعاد قتل نفس زکیه آخرین نشانه حتمی ظهور

برخی نیز معتقد بودند که محمد بن عبدالله محض( درگذشت به سال ۱۴۵ هجری قمری) نفس زکیه بود. اما این موضوع کاملاً مردود است. چرا که نفس زکیه دارای زهد باطنی و تقوای مشهود است و محمد بن عبدالله محض ادعای مهدویت داشته و از مردم به عنوان «مهدی» بیعت گرفته بود و این برخلاف زهد نفس زکیه است. او در سال ۱۴۵ هجری قمری بر ضد منصور عباسی، خلیفه وقت، قیام کرد و در منطقه احجار الزیت در نزدیکی مدینه کشته شد. [۲] امامان معصوم علیهم السلام و به طور اخص امام صادق علیه السلام نفس زکیه بودن عبدالله محض را رد می‌نمایند. در ضمن بین کشته شدن نفس زکیه و ظهور یا قیام فاصله اندکی به اندازه چند روز ذکر شده حال اینکه از کشته شدن او سال‌ها بلکه قرن‌ها گذشته است. برخی روایات نیز از دو نفس زکیه یاد می‌کنند که یکی در مکه و دیگری به همراه هفتاد تن از یارانش در پشت کوفه خواهد بود. اعمال مطابقت‌ها در این زمینه، باعث شده تا برخی از متفکرین همچون کورانی در کتاب عصر الظهور خود، آیت الله سید محمد باقر صدر را که در سال ۱۲۵۹ هجری شمسی توسط رژیم بعث عراق و به دستور مستقیم صدام حسین، به همراه خواهرش بنت الهدی صدر به شهادت رسید نفس زکیه بنامند. [۳]

زمان و مکان وقوع قتل نفس زکیه

بر طبق روایات، نفس زکیه یکی از یاران خاص امام زمان علیه السلام خواهد بود و برای انجام ماموریتی که از جانب ایشان به وی محول شده عازم مکه خواهد شد. بنابراین کشته شدن وی، پس از ظهور آن حضرت و قبل از قیام خواهد بود. یعنی تقریباً بین ماه رمضان، که ظهور واقع خواهد شد شنبه‌ای که مصادف با عاشورا، روز دهم ماه محرم الحرام خواهد بود.

در حدیث معتبری که شیخ صدوق آن را از امام صادق علیه السلام نقل کرده این گونه آمده است که: « میان کشته شدن نفس زکیه تا قیام امام عصر عجل الله بیش از پانزده شب فاصله نیست»[۴] بنابراین این واقعه در نزدیکی قیام اتفاق می‌افتد و نیز مکان آن در شهر مکه، مسجد الحرام و مابین رکن (ضلعی از کعبه که حجرالاسود در آن واقع شده است) و مقام (مقام حضرت ابراهیم علیه السلام) خواهد بود. از این رو آن نفس زکیه‌ای که گفته می‌شود در پشت کوفه کشته خواهد شد با این نفس زکیه متفاوت است.

مأموریت نفس زکیه چیست؟

مفسرین روایات و عالمان احادیث اینگونه گفته‌اند که مأموریت نفس زکیه ابلاغ پیام ظهور و بیعت گرفتن برای امام زمان علیه السلام از مردم مکه است. وظیفه‌ای مشابه وظیفه مسلم بن عقیل علیه الرحمه که برای ابلاغ پیام نزدیک شدن امام حسین علیه السلام به کوفه و بیعت گرفتن از مردم آنجا برای اباعبدالله داشت. از این رو برخی نفس زکیه را وزیر یا سفیر امام زمان عجل الله نیز نامیده‌اند. بر طبق روایات، حضرت مهدی علیه السلام پس از ظهور، توسط امدادهای غیبی از جمله صیحه آسمانی و خسف بیداء یاری خواهند شد و ظهورشان به اطلاع همه جهانیان از شرق تا غرب عالم خواهد رسید. ایشان به یاران خود می‌فرمایند که مردم مکه خواهان حضور من نیستند اما از آنجایی که من برای هدایت فرستاده شده‌ام شایسته است تا وظیفه خود را به انجام رسانم.

از این رو یکی از یاران خود را می‌طلبد و مأموریت ابلاغ پیام خود را به ایشان می‌سپارد: « بگو ای اهل مکه! همانا من فرستاده و سفیر حجت بن الحسن مهدی هستم. پیام او به شما این است: ما اهل بیت، معدن رسالت و خلافت بر روی زمین هستیم. ما از ذریه محمد صلوات الله علیه و خاندان اوییم. ما وارث پیامبران الهی و پرچمدار آنان هستیم. پس از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم مورد ظلم واقع شده و ستم‌ها دیده‌ایم. اکنون از شما چشم یاری داریم. برای برپایی حکومت الهی و احقاق حقمان ما را یاری کنید.» [۵] وقتی که نفس زکیه نزد مردم مکه، شروع به صحبت می‌کند، همین که می‌فهمند او فرستاده حضرت مهدی علیه السلام است، به او حمله ور شده و بین رکن و مقام سر او را خواهند برید. همچنین گفته شده که نفس زکیه برادری نیز داشته و او هم به همراه نفس زکیه در مدینه کشته خواهد شد.

در روایاتی نیز گفته شده که پسر عمو و خواهر دوقلوی نفس زکیه به نام فاطمه در مدینه به دست اشرار کشته خواهند شد. این واقعه، به قدری منفور و غیر قابل اغماض است که برای عاملان و مسببان آن، نه شفیعی در آسمان خواهد بود و نه یاوری بر روی زمین. امام علی علیه السلام در این باره فرموده‌اند که: « انسان برگزیده‌ای از قریش، در روزی برگزیده و در شهری برگزیده کشته خواهد شد. سوگند به پروردگار جهانیان که دانه را شکافت و بشر را آفرید بعد از این جنایت، حکومت ظالمان بیش از پانزده شبانه روز باقی نخواهد ماند.» [۶] فرستادن نفس زکیه به مکه و ابلاغ ظهور ایشان به مردم آن شهر، اتمام حجت قائم علیه السلام خواهد بود برای عالمیان و از آن پس قیام حضرت شروع خواهد شد.

نفس زکیه برای اتمام حجت!

فرستادن نفس زکیه نزد مردم مکه، اتمام حجت حضرت مهدی علیه السلام است با عالمیان که بدانید و آگاه باشید دوران حکومت ستمکاران به پایان رسیده است و زمین به مصداق آیه « وَنُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّهً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ »: و ما اراده داشتیم که بر آن طایفه ضعیف و ذلیل کرده شده در آن سرزمین منّت گذارده و آنها را پیشوایان (خلق) قرار دهیم و وارث (ملک) گردانیم. از آن مستضعفین و صالحان خواهد بود. از ستمکاران دوری گزینید و به یاری حق بشتابید. اما مردم مکه، کوردلانه چشم بر روی حق و حقیقت بسته و پیک امام را که جوانی عابد و زاهد از بنی هاشم است به قتل خواهند رساند. از آن پس، قیام بر حق حضرت مهدی علیه السلام شتاب گرفته و با یاری و نصرت خاص الهی، محقق خواهد شد ان شاء الله.