امام جمع موقت زاهدان: مهدویت به‌عنوان یک باور دینی، انسجام اجتماعی و همبستگی میان اقشار مختلف جامعه را تقویت کرد
در گفت‌وگویی که روابط عمومی بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) استان سیستان و بلوچستان با حجت‌الاسلام هادی رمضانی، مدیر حوزه‌های علمیه استان و امام‌جمعه موقت زاهدان، پیرامون «همایش ملی مهدویت و انقلاب اسلامی» انجام داد، محورها و نکات مهمی درباره جایگاه اندیشه مهدویت در انقلاب اسلامی مطرح شد.
نقش اندیشه مهدویت در شکل‌گیری انقلاب اسلامی
سؤال: اندیشه مهدویت چه تأثیری بر شکل‌گیری انقلاب اسلامی داشت؟
حجت‌الاسلام رمضانی:
اندیشه مهدویت، با تأکید بر امید به آینده، عدالت جهانی و مبارزه با ظلم، نقش بنیادینی در سه مرحله‌ی شکل‌گیری، استمرار و جهت‌گیری انقلاب اسلامی ایفا کرده است. در مرحله شکل‌گیری انقلاب، این اندیشه موجب ایجاد انگیزه و روحیه مبارزه با استبداد شد.
باور به ظهور منجی و پایان ظلم، مردم را در برابر رژیم پهلوی مقاوم ساخت. امام خمینی(ره) از سال ۱۳۴۲ قرائتی فعال و پویا از مهدویت ارائه داد؛ انتظاری که به موضع‌گیری و اقدام در برابر ظلم منتهی می‌شود، نه انفعال و سکوت.
به‌علاوه، مهدویت به‌عنوان یک باور دینی مشترک، انسجام اجتماعی و همبستگی میان اقشار مختلف جامعه را تقویت کرد و یک هویت واحد در مبارزه با طاغوت به وجود آورد.
نقش اندیشه مهدویت در استمرار انقلاب اسلامی
سؤال: پس از پیروزی انقلاب، این اندیشه چگونه از استمرار آن حمایت کرد؟
پاسخ:
در دوران پس از پیروزی انقلاب، پیوند مستقیم میان مهدویت و ساختار سیاسی جمهوری اسلامی، به‌ویژه در قالب «ولایت فقیه»، موجب استمرار و استحکام نظام شد.
در دوره غیبت، ولایت فقیه به‌عنوان نیابت عام مطرح است و این مشروعیت دینی، پشتوانه‌ای محکم برای حرکت انقلاب ایجاد کرد.
از سوی دیگر، باور به ظهور، یأس و ناامیدی را در برابر مشکلات از جامعه دور نگه داشت و مردم را به ادامه مسیر تشویق کرد. همچنین فرهنگ مقاومت که بر مبارزه دائمی با ظلم تأکید دارد، از مبانی مهدویت الهام گرفت و در برابر تهدیدهای داخلی و خارجی، روحیه ایستادگی را تقویت کرد.
نقش اندیشه مهدویت در جهت‌گیری آینده انقلاب
سؤال: اندیشه مهدویت چه جهت‌گیری کلان و تمدنی برای انقلاب اسلامی ترسیم کرده است؟
حجت‌الاسلام رمضانی:
انقلاب اسلامی از ابتدا آرمان تمدنی خود را از مهدویت الهام گرفته است. رهبران انقلاب، چشم‌انداز نهایی را «تمدن نوین اسلامی» معرفی کردند؛ تمدنی که عدالت و معنویت در آن حاکم است و مقدمه‌ای برای تحقق جامعه مهدوی به شمار می‌رود.
این اندیشه باعث شد انقلاب اسلامی به حرکتی فراتر از مرزهای ایران تبدیل شود و سیاست خارجه‌ای عدالت‌محور و ضد استکبار شکل بگیرد. بسیاری از برنامه‌های فرهنگی و آموزشی نیز با هدف تربیت جامعه‌ای منتظر و زمینه‌ساز ظهور طراحی شده است.
انقلاب اسلامی به‌عنوان مقدمه‌ای برای تمدن جهانی مهدوی
سؤال: چرا انقلاب اسلامی را مقدمه تمدن جهانی مهدوی می‌دانند؟
پاسخ:
چند دلیل مهم این موضوع را روشن می‌کند:
-
احیای هویت دینی و معنوی:
انقلاب اسلامی دین را از حوزه فردی به عرصه اجتماعی و سیاسی بازگرداند؛ همان چیزی که در اندیشه مهدوی به‌عنوان زمینه‌سازی ظهور مطرح است. -
ولایت فقیه به‌عنوان نیابت عام:
ساختار سیاسی ولایت فقیه، مدلی مقدماتی از حکومت جهانی امام عصر(عج) به شمار می‌رود و پیوند مستقیمی با مهدویت دارد. -
جهانی شدن گفتمان انقلاب اسلامی:
پیام انقلاب ـ عدالت، مقاومت و امید به آینده روشن ـ امروز از مرزهای ایران عبور کرده و در میان ملت‌های مختلف الهام‌بخش است؛ اصولی که در تمدن جهانی مهدوی به‌طور کامل محقق خواهد شد. -
تأکید رهبران انقلاب:
امام خمینی(ره) انقلاب اسلامی را مقدمه‌ای برای ظهور دانسته‌اند و مقام معظم رهبری نیز تمدن نوین اسلامی را پیش‌زمینه تمدن مهدوی معرفی کرده‌اند. -
نقش ایران در تحقق تمدن اسلامی:
ایران به‌عنوان مرکز انقلاب اسلامی، نقش تعیین‌کننده‌ای در طراحی الگوی تمدنی و تربیت نسل منتظر بر عهده دارد؛ دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه در این مسیر مأموریت ویژه‌ای دارند.
جمع‌بندی
حجت‌الاسلام رمضانی در پایان تأکید کرد:
آرمان‌های انقلاب اسلامی و اهداف مهدویت در اصولی همچون عدالت، مبارزه با ظلم، معنویت و امید به آینده مشترک هستند. تفاوت در مقیاس است: انقلاب اسلامی یک حرکت ملی و زمینه‌ساز است؛ اما حکومت مهدوی تحقق کامل و جهانی همان آرمان‌هاست.
به بیان دیگر، انقلاب اسلامی پایان راه نیست؛ آغاز مسیری است که به ظهور و تحقق حکومت جهانی امام عصر(عج) ختم خواهد شد.